YazarBülent Atalar Müziğin nasıl oluştuğunu anlamanın en iyi yollarından biri, enstrüman çalmaktır. Bir enstrüman seçip çalışmaya başladıysanız, gamların, diğer ismi ile dizilerin, melodilerin oluşumundaki temel bileşenlerden biri olduğunu fark etmiş olmalısınız. Ayrıca, gamlar üzerindeki hakimiyetiniz, armoni çalışmalarının uygulanabilir hale gelmesini sağlayacaktır. Söz konusu gitar gibi hem yatay hem dikey işleyişe sahip bir enstrüman olunca, gamları diyagramlar yardımıyla çalışmak, oldukça pratik olmaktadır. Yukarıda diyagramlarda, Re majör gamının 1 oktavlık yerleşimlerini görmektesiniz. Diyagram incelediğinde, her bir nokta, parmakların yerleştirilmesi gereken tel ve perdeleri göstermektedir. Noktalar içinde yer alan rakamlar ise, perdelere hangi parmaklarla basılması gerektiğini göstermektedir. Yukarıdaki parmak dizilimi, 5. ve 6. tellerde hangi perde üzerine yerleşirse, o perdedeki sesin majör dizisini oluşturur. Diagramdaki siyah noktalar ise, Re majör temel sesi olan Re notalarını göstermektedir. Tüm gamlarda olduğu gibi, temel ses ile başlanan yürüyüş, başladığı sesin oktavına ulaştığında kulakta tamamlanma hissi oluşturmaktadır. Dizilerin, diğer adıyla gamların anlaşılması ve iyi derecede çalınıyor olması,
Bu konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için, Gitar Çalışmalarında Gamların Önemi başlıklı yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Şimdi, Re majör dizisini yakından incelemeye başlayalım. Re majör dizisi çalındığında, zafer, zafer çığlığı, engelleri aşmaktan hoşnut kalma ve savaşma isteği uyandıran duygular hissedebilirsin. Re majör dizisi de, diğer majör diziler gibi, Temel ses + 2 tam ses + 1 yarım ses + 3 tam ses + 1 yarım ses formülünden elde edilir. 
Dizinin içinde yer alan sesler, sırası ile şöyledir: Re Mi Fa# Sol La Si Do# Re 
Aynı formül, şu şekilde de gösterebiliriz: Temel ses + T + Y + T + T + Y + T + T Yukarıdaki T harfleri Tam sesi Y harfi ise Yarım sesi simgelemektedir. Şimdi konun başında verdiğimiz diyagramlarla ilgili aşağıda hazırladığımız egzersizleri pratik ederek bütün bu bilgileri gitarınız üzerinde uygulamaya başlayabilirsiniz. Diagram 1 Diyagramı yeniden hatırlayarak işe başlayabilirsiniz. Diyagramda gördüğünüz parmak numaralarına dikkat ederek 5. telden itibaren, parmaklarınızı yerleştirmeye başlayarak, klavyedeki pozisyon ve gezinti alanınızı keşfedebilirsiniz. Aşağıdaki egzersize başlamadan önce, diyagramda verilen kalıba veya yola (haritaya) bir miktar hakim olmak, işleri olduğundan daha kolay hale getirebilir. Egzersiz 1 Yukarıda, Re majör dizisinin 4. pozisyondan çalınan bir oktavlık nota ve tab gösterimlerini görmektesiniz. Re majör dizisini öğrenmek ve hakim olmak için Egzersiz 1'i dikkatlice çalışmalısınız. Özellikle gam çalışmaların başlangıç evresinde iseniz önerimiz, Egzersiz 1'i metronom eşliğinde yapmanızdır. 60 bpm iyi bir başlangıç noktası olabilir. 4'lük nota değerleri için yavaş sayılabilecek bu tempoda çalışmaları başlatarak,
Bu çalışmayı parmak sitili ile yapacaksanız p, i-m, m-i, i-a veya m-a seçeneklerinden sizin için en kolay olanından başlamak iyi bir hareket noktası olabilir. Pena stili ile gitar çalıyor iseniz, pena yönlerinin üst-alt veya alt- üst gibi ardışık olmasına dikkat ediniz. Şimdi kendinize küçük bir hedef belirleyebilir ve egzersiz 1 üzerindeki kontrolünüzü artırmaya başlayabilirsiniz. Örneğin hedefiniz egzersiz 1'i 120 bpm de net ve ritmik bir şekilde çalabilmek olsun! Önerimiz ise, egzersizi net ve metronoma sadık bir şekilde 60 bpm de tamamladıktan sonra, metronomu 5 bpm artırarak 65 bpm'e çıkarmanızdır. 65 bpm de net ve ritmik çalmayı başardıktan sonra, bu işlemi tekrarlayın. Her seferinde 5 bpm artırarak yola devam etmek, 8. pozisyonda yer alan gam üzerindeki kontrolünüzü belirli bir seviyeye çıkacaktır. Egzersiz 1 için yeni hedefler koyabilir veya bir sonraki egzersize geçebilirsiniz. Egzersiz 2 Egzersiz 2 de ise bir önceki egzersizde yaptığınız çalışmayı, hem çıkıcı hemde inici gam olarak pratik edebilirsiniz. Bu egzersiz diyagramda verilen kalıp üzerindeki kontrolünüzü artırırken, bir yandan çıkıcı ve inici dizilerin müzikal etkilerini fark etmeniz için önemlidir. Bu çalışmayıda egzersiz 1 de olduğu gibi 60 bpm ile başlatıp kendinize makul hedefler kayarak ilerlemek faydalı olacaktır. Yeni bir egzersiz daha yapmaya hazırsanız aşağıdaki çalışmayla yola devam edebilirsiniz. Diagram 2 Şimdide yukarıdaki diyagram yardımıyla, Re majör gamının 9. pozisyon ve 6. telden başlayan kalıbını incelemeye başlayabilirsiniz. Bir önceki diyagram ile aynı parmak yerleşimlerine sahip olan bu diyagramı çalışmak oldukça kolay olmaya başlayacaktır. Egzersiz 3 Egzersiz 3'deki çalışmayı bir önceki egzersizde olduğu gibi yine 60 bmp ile başlatarak çalışmak ve hedefleyeceğiniz tempoya ulaşmak, Re majör dizisini farklı bir pozisyonda çalabilmenizi sağlayacak ve kontrolünüzü arttırmanıza yardımcı olacaktır. Egzersiz 4 Egzersiz 4 de aynı pozisyonda yer alan diziyi çıkıcı ve inici olarak pratik ederken yukarıda belirttiğimiz çalışma yöntemine sadık kalarak ilerlemeniz faydalı olacaktır. Re majör akoru ( D ) ve Re majör tonunda herhangi bir kadans (akor trafiği) seslendirilirken, yukarıda gördüğünüz bir oktavlık diziler üzerinde yapacağınız gezintiler, tamamen uyumlu tınlayacaktır. Tamperaman sistemde, Re temel ses alınarak oluşturulan Re majör dizisini, yukarıda verdiğimiz diyagram, nota ve tablar yardımıyla rahatlıkla pratik edebilirsiniz. Yazının en başında belirttiğimiz müzikal becerilerinizi geliştirebilmek için, gamları iyi etüt etmelisiniz. Diğer dizileri daha yakından incelemek ve düzenli çalışmalar yapmak için Gamlar Sayfamızı buradan inceleyebilirsiniz. Aşağıdaki videoda ise Re Majör dizisinde yapıllan doğaçlama çalışmalarınıza ilham vermesi için çalınmıştır. Aşağıda yer alan bir başka örneği incelemek size yeni fikirler verebilir... Bu yazının size bir şeyler kattığını düşünüyorsanız beğenebilir, bültenimize abone olabilir, sosyal medyada takip edebilir ya da yorumlar bölümünde düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz. Bu yazıları oluşturmaya devam edebilmemiz için işinize yaradığını, bilmemiz gerekiyor. Keyifli çalışmalar... Okumaya Devam Et... |
