Müziğin nasıl oluştuğunu anlamanın en iyi yollarından biri, enstrüman çalmaktır. Bir enstrüman seçip çalışmaya başladıysanız, gamların, melodilerin oluşumundaki temel bileşenlerden biri olduğunu fark etmiş olmalısınız. Ayrıca, gamlar üzerindeki hakimiyetiniz, armoni çalışmalarının uygulanabilir hale gelmesini sağlayacaktır. Söz konusu gitar gibi hem yatay hem dikey işleyişe sahip bir enstrüman olunca, gamları diyagramlar yardımıyla çalışmak, oldukça pratik olmaktadır. Yukarıda diyagramlarda, doğal (naturel) Do minör gamının 1 oktavlık kalıbını iki ayrı pozisyonda görmektesiniz. Diyagram incelediğinde, her bir nokta, parmakların yerleştirilmesi gereken tel ve perdeleri göstermektedir. Noktalar içinde yer alan rakamlar ise, perdelere hangi parmaklarla basılması gerektiğini göstermektedir. Parmak numaraları hakkında bilgi eksiğiniz var ise buraya göz atmanızda fayda var. Diyagramdaki siyah noktalar ise, naturel Do minör gamının temel sesi olan Do notalarını göstermektedir. Tüm gamlarda olduğu gibi, temel ses ile başlanan yürüyüş, başladığı sesin oktavına ulaştığında kulakta tamamlanma hissi oluşturmaktadır. Dizilerin, diğer adıyla gamların anlaşılması ve iyi derecede çalınıyor olması,
Bu konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için, Gitar Çalışmalarında Gamların Önemi başlıklı yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz. Şimdi, doğal (naturel) Do minör dizisini yakından incelemeye başlayalım. Naturel minör diziler, majör dizilerin aksine, duyumsa olarak daha hüzünlü, yumuşak, melankolik ve içe dönük etkiler yaratmaktadırlar. Naturel La minör dizisi de, diğer naturel minör diziler gibi, Temel ses + 1 Tam ses + 1 Yarım ses + 2 Tam ses + 1 Yarım ses + 2 Tam ses formülünden elde edilir. Aynı formül, şu şekilde de gösterebiliriz: Temel ses + T + Y + T + T + Y + T + T Yukarıdaki T harfleri Tam sesi Y harfi ise Yarım sesi simgelemektedir. Naturel minör dizileri elde etmenin başka bir yolu ise, ilgili minör kavramı üzerinden hareket etmektir. Her bir majör dizinin, aynı zamanda ilgili bir minör dizisi vardır. Majör bir dizinin 6. derecesi (6.notası) Temel ses olarak kabul edilir ve notalar bu sırayla yazılarak oktavına ulaşılırsa, ilgili minörü bulunmuş olur. İlgili minör kavramını basit bir örnek ile inceleyelim: Do majör dizisinin notalarını incelediğimizde Do Re Mi Fa Sol La Si Do seslerinden oluştuğunu görürüz. Bu sıralamadaki 6. sese (6.dereceye) dikkat ederseniz, koyu olarak yazılmıştır. Veya yukarıdaki görselde olduğu gibi yuvarlak içine alınmıştır. 6. derecede yer alan notanın La sesi olduğu görülmektedir. Buna göre Do majör dizisinin ilgili minör dizisi La naturel minör dizisidir. İlgili minör dizi oluşturulurken, 6. derecedeki La sesinden başlanarak sırası ile, La Si Do RE Mi Fa Sol La notaları ard arda getirilir. Dikkat ederseniz, Do majör dizisinde yer alan notalar hiç bir arıza (değiştirme işareti) almadığından, ilgili minörüdeki seslerde hiç bir arıza almazlar. Do major gamı ve oluşumu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için buraya tıklayabilirsiniz. Şimdi konun başında verdiğimiz diyagramlarla ilgili aşağıda hazırladığımız egzersizleri pratik ederek bütün bu bilgileri gitarınız üzerinde uygulamaya başlayabilirsiniz. Bir Oktavlık Naturel Do Minör Egzersizleri |