Gitar Telleri Hakkında Bilmeniz Gereken 8 Önemli Konu

Yazar

Bülent Atalar

​Piyasada, bir çok marka ve model tel olması, özellikle gitar çalmaya yeni başlayanlar için kafa karışıklığı yaratmakta. Gitara bağlanan her yeni marka ve model tel, birbirinden farklı sonuçlar verir. Aradığınız ses rengini bulana kadar, farklı tel kombinasyonlarını denemeniz gereklidir. Çünkü bu, gitarınıza en uyumlu teli bulmanı sağlayacaktır.

Klasik gitar tellerinin yapısını ve tel çeşitlerini anlamanız, aradığın ses rengine daha kolay ulaşmanızı sağlar. Tellerin yapısı, tellerdeki tansiyon kavramı, tel bakım önerileri ve merak edilen diğer başlıkları, yararlanabilmeniz için bir araya getirdik. Aşağıdaki 8 önemli konuyu okuyarak, gitarınız için doğru telleri seçmeye bir adım daha yaklaşacaksınız.

Ayrıca bu yazının başındaki videonun izlenmesinde fayda var.

1 - Klasik Gitar Tellerinin Yapısı

​
Sanayi devrimi öncesinde, bir çok telli çalgıda olduğu gibi, gitar teli yapımında da, hayvan bağırsakları kullanılmaktaydı. 

​Günümüzde ise, klasik gitar tellerinin alt üç teli naylon, diğerleri ise metaldir. Naylon tellerde değişik oranlarda karbon ve farklı bileşenler kullanılır. Bas nitelikli tellerde ise ipek veya sentetik lifler üzerine sarılan metaller kullanılır. İpek liflerin üzerindeki tellerin alaşımında ise krom, gümüş, bakır gibi metaller kullanılır.
​

2 - Gitar Teli Tansiyonu Nedir?

Farklı tansiyonlardaki teller, pastel, parlak veya canlı tonlar gibi farklı ses renkleri elde edebilmenizi sağlar. Klasik gitar teli tansiyon farklarını ne kadar iyi anlarsanız, aradığınız ses rengine o oranda yaklaşmış olursunuz. Gitar teli paketlerinin üzerinde, tansiyon bilgileri bulunur. Bu bilgiler aşağıdaki gibi sıralanır:

• Sert  Tansiyon                       (Hard Tension)
• Normal Tansiyon                  (Normal Tension)                         
• Yumuşak Tansiyon               (Light Tension)                        
• Extra Yumuşak Tansiyon     (Extra Light Tension)     ​​

​Tansiyon farklarını iki ayrı örnekte inceleyelim. 
​
Sert Tansiyon teller kullandığınız zaman, gitarınızın sesinin, daha parlak (metalik) çıktığını ve tellerin daha gergin (sert) olduğunu hissedebilirsiniz. Parmak uçlarınızda ise tellerin sertleştiğini ve daha fazla basınç uygulamanız gerektiğini fark edersiniz.

​Yumuşak tansiyon teller kullandığınız zaman ise, gitarınızın sesi daha pastel (yumuşak) duyulur. Yumuşak tansiyon tellerin, sert tansiyon tellere göre daha yumuşak olduğunu parmak uçlarınızda hissedebilirsiniz. Dolayısı ile düşük tansiyonlu teller daha rahat çalım imkanı sağlayacaklardır.
​

3 - Hangi Tansiyon Tel Seçmeliyim?

(Hard) Tension)
(Normal Tension)
(Light Tension)
(Extra Light Tension)

​Seçtiğiniz tansiyon aralığının, öncelikli olarak çalmak istediğiniz müzik türünün genel yapısına uygun olmasına dikkat etmelisiniz.

Örneğin, ağırlıklı olarak flamenko gitar çalışmaları yapıyorsanız, bu müziğin genel yapısından dolayı, parlak ve çabuk sönümlenen seslere ihtiyaç vardır. Dolayısı ile yüksek tansiyonlu teller seçmeniz daha iyi sonuçlar getirebilir.

​Ağırlıklı olarak romantik dönem klasik gitar repertuvarı çalışıyorsanız, normal veya düşük tansiyonlu telleri seçmek, istediğiniz sonuca yaklaşmanızı destekleyecektir.

Tam bu noktada, karma tansiyon özelliğine sahip gitar teli modelleri olduğunu da belirtmeliyiz. Şöyle ki, üst üç telin yüksek, alt üç telin ise normal tansiyon olduğu marka ve modeller bulabilirsiniz. Karma tansiyon teller ile daha farklı etkiler oluşturabilirsiniz.

Bu konu hakkında bilinmesi gereken başka bir ayrıntı ise, kimi gitaristlerin bir çok marka ve modelin karışımı olan setler oluşturduklarıdır. Artık bu noktada kişisel tercihler ve ses rengi arayışı söz konusudur. Gitar teli tansiyon farklarını anlayarak, düşlediğiniz ses rengine daha kolay ulaşabilirsiniz.

4 - Gitar Teli Ne Zaman Değiştirilmeli ?

​Özellikle gitar çalmaya yeni başlayan kişilerin merak ettikleri konuların başında, “telleri ne zaman değiştirmeliyim?” gelmektedir. Tellerini değiştirme periyodunu, çalışma yoğunluğunuz belirleyecektir.
​
Şöyle ki; çalışma süreniz arttığı taktirde, ortam sıcaklığına bağlı olarak da, ellerinizde ve parmak uçlarınızda terlemeler oluşacaktır. Bu terlemeler, tellerin çabuk oksitlenmesine sebep olur. Çalışma süreniz azaldığında ise oksitlenme daha yavaş gerçekleşeceğinden, tellerini daha seyrek periyotlarda değiştirebilirsiniz.

​Yaklaşık 2-6 ay arası çalınmayan bir gitarın telleri mümkünse değiştirilmelidir.​

Bas teller, netlik ve parlaklıklarını kaybetmeye başladığı zaman, telleri yenileyebilirsiniz. Bir başka ölçüt ise, özellikle perde yakınlarında oluşmaya başlayan oksitlenmeler veya ezilmelerdir. Oksitlenmeler arttığı zaman telleri değiştirmek uygun olacaktır.

​Zamanında değiştireceğiniz teller, çalışmalarınızı keyifli hale getirecektir . Gitar Tel Temizliği Nasıl Yapılır?​ yazımıza göz atarak, gitar tel temizliği hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilir ve oksitlenmeleri yavaşlatıp, tellerin ömrünü uzatabilirsiniz.

5 - Gitarımın Tellerinden Biri Koptu, Bütün Telleri mi Değiştirmeliyim?

​Yakın zamanda teller değiştirildiyse sadece kopan teli yenilemek yeterli olacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli şey, kopan telin yerine takılacak telin, aynı marka ve model olmasıdır. Çünkü aynı markanın farklı modellerindeki tansiyon ve tel bileşenleri farklıdır. Bu farklılık ise, mevcut teller ile yeni takacağınız teller arasında, uyumsuzluğa sebep olacaktır.

​Eğer gitarın üzerindeki tellerin, marka ve modelinden emin değilseniz, en doğrusu telleri takım olarak değiştirmeniz olacaktır.

Ayrıca, gitarınızın üzerindeki teller, uzun süre kullanılmış ve bu tellerden biri kopmuş ise, tavsiyemiz, bütün telleri, takım olarak değiştirmenizdir. Çünkü yeni tel ile eskileri arasındaki uyumsuzluk, oldukça fazla olacaktır.

6 - Gitar Tellerimi Nerede Değiştirtebilirim?

​Gitar teli değiştirmeyi öğrenene kadar, bu konuda luthierlerden veya müzik mağazalarından profesyonel yardım alabilirsiniz. Gitar teli değiştirme fiyatları, hizmet aldığınız yerlerin ücretlendirmesine bağlı olarak, 10-50 tl arasında değişmektedir.

√Luthierler sayfamızı ziyaret ederek, İstanbul’daki ​luthierlerin iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz.

Ani tel kopmaları konusunda hızlı çözüm üretebilmek ve genel gitar temizliğini daha rahat yapabilmek için, telleri değiştirmeyi öğrenmenizi ve bu konuda bağımsız hale gelmenizi tavsiye ederiz.
​

7 - Gitara Yeni Takılan Tellerin, Akort Problemi Nasıl Çözülür?

​Gitarınıza her yeni tel taktığınızda, sık sık akort yapmanıza rağmen, akordunun kısa sürede tekrar bozulduğunu fark etmiş olmalısınız. Bu sorunun nedeni maddelerin kararlılık halleridir. Teller fabrikadan çıktığı halleriyle gevşek ve belirli bir kararlılıktadırlar.

Telleri, gitarınıza bağlayıp germeye başladığınızda, kararlı oldukları konuma, yani gevşek hallerine geri dönmek isterler. Akortlamaya devam ettikçe, teller yavaş yavaş, yeni gerginlik seviyelerinde, kararlı hale gelmeye başlarlar.

​Şimdi yeni tellerin akort süresini, pratik olarak kısaltacak seçeneklere göz atalım.

a-) Yeni takılan tellerin, ilk akordunu yaptıktan sonra, telleri elinizle esnetebilirsiniz. Telleri esneterek, gergin hallerindeki kararlılıklarına daha hızlı ulaşmalarını sağlayabilirsiniz. Ellerinizle esnetme konusunda endişelenmenize gerek yok. Çünkü klasik gitar telleri, onlarca kilogramlık ağırlığı kaldırabilecek dayanıklılığa sahiptir.

b-) 3-6 saat boyunca telleri standart akorttan bir tam ses tizleştirerek  kararlık hallerine daha kısa sürede ulaştırabilirsiniz. İhtiyaca göre 3-6 saatin sonunda bu işlemi bir kere daha tekrarlayabilirsiniz. Ardından telleri yine standart akort seviyesine çekebilirsiniz.

Yukarıdaki iki seçenekten birini veya her ikisini bir arada kullanabilirsiniz. Bu teknikler yeni taktığınız tellerin, daha kısa sürede akortlanmasını sağlayacaktır. Akortlama süresi kısaldığından, severek yaptığınız çalışmalara biran önce dönebileceksiniz.
​

​8 - Gitar Tel Temizliği Nasıl Yapılır?

​
​Telleri değiştirdikten sonra, bu teller ile daha uzun süre çalabilmek için, genel gitar temizliğinin yanı sıra, tel temizliğine de dikkat etmelisiniz. Pamukçuk bırakmayan bir kumaş veya tel temizleme aparatları sayesinde, kullandığınız tellerin ömrünü uzatmış olursunuz. 

√Gitar Tel Temizliği Nasıl Yapılır ? yazımızı okuyarak, tel temizliği hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olabilirsiniz.

​Teller hakkındaki öğrendiğiniz bilgilerle, gitarınıza en uygun telleri seçmeniz kolaylaşacak ve istediğiniz ses rengine, daha kolay ulaşmış olacaksınız.

Bu yazının size bir şeyler kattığını düşünüyorsanız beğenebilir, bültenimize abone olabilir, sosyal medyada takip edebilir ya da yorumlar bölümünde düşüncelerini paylaşabilirsiniz.

​Bu yazıları oluşturmaya devam edebilmemiz için işine yaradığını, bilmemiz gerekiyor. Keyifli çalışmalar...

Gitar Dersi Almak İstiyorum

---

Okumaya Devam Et...
​

Gitar Çalışırken Dikkat Edilmesi Gereken 12 Önemli Konu
​

Klasik Gitar Alırken Nelere Dikkat
​Etmeliyim?​
​

5 Adımda Gitar Tel Yüksekliği Nasıl Dengelenir?
​

Gitar Çalmaya Başlayacakların Merak Ettiği 12 Konu​
​

Tümünü Gör

Kadıköy gitar kursu, online gitar dersi ve almanya gitar dersi.

---