Gitar Telleri Hakkında Bilmeniz Gereken 8 Önemli Konu

Yazar

Bülent Atalar

​Piyasada, bir çok marka ve model tel olması, özellikle gitar çalmaya yeni başlayanlar için kafa karışıklığı yaratmakta. Gitara bağlanan her yeni marka ve model tel, birbirinden farklı sonuçlar verir. Aradığın ses rengini bulana kadar, farklı tel kombinasyonlarını denemen gereklidir. Çünkü bu, gitarına en uyumlu teli bulmanı sağlayacaktır.

Klasik gitar tellerinin yapısını ve tel çeşitlerini anlaman, aradığın ses rengine daha kolay ulaşmanı sağlar. Tellerin yapısı, tellerdeki tansiyon kavramı, tel bakım önerileri ve merak edilen diğer başlıkları, yararlanabilmen için bir araya getirdik. Aşağıdaki 8 önemli konuyu okuyarak, gitarın için doğru telleri seçmeye bir adım daha yaklaşacaksın.

1 - Klasik Gitar Tellerinin Yapısı

​
Sanayi devrimi öncesinde, bir çok telli çalgıda olduğu gibi, gitar teli yapımında da, hayvan bağırsakları kullanılmaktaydı. 

​Günümüzde ise, klasik gitar tellerinin alt üç teli naylon, diğerleri ise metaldir. Naylon tellerde değişik oranlarda karbon ve farklı bileşenler kullanılır. Bas nitelikli tellerde ise ipek veya sentetik lifler üzerine sarılan metaller kullanılır. İpek liflerin üzerindeki tellerin alaşımında ise krom, gümüş, bakır gibi metaller kullanılır.
​

2 - Gitar Teli Tansiyonu Nedir?

Farklı tansiyonlardaki teller, pastel, parlak veya canlı tonlar gibi farklı ses renkleri elde edebilmeni sağlar. Klasik gitar teli tansiyon farklarını ne kadar iyi anlarsan, aradığın ses rengine o oranda yaklaşmış olursun. Gitar teli paketlerinin üzerinde, tansiyon bilgileri bulunur. Bu bilgiler aşağıdaki gibi sıralanır:

• Sert  Tansiyon                       (Hard Tension)
• Normal Tansiyon                  (Normal Tension)                         
• Yumuşak Tansiyon               (Light Tension)                        
• Extra Yumuşak Tansiyon     (Extra Light Tension)     ​​

​Tansiyon farklarını iki ayrı örnekte inceleyelim. 
​
Sert Tansiyon teller kullandığın zaman, gitarının sesinin, daha parlak (metalik) çıktığını ve tellerin daha gergin (sert) olduğunu hissedebilirsin. Parmak uçlarında ise tellerin sertleştiğini ve daha fazla basınç uygulaman gerektiğini fark edersin.

​Yumuşak tansiyon teller kullandığın zaman ise, gitarının sesinin daha pastel (yumuşak) duyulur. Yumuşak tansiyon tellerin, sert tansiyon tellere göre daha yumuşak olduğunu parmak uçlarında hissedebilirsin. Dolayısı ile düşük tansiyonlu teller daha rahat çalım imkanı sağlayacaklardır.
​

3 - Hangi Tansiyon Tel Seçmeliyim?

(Hard) Tension)
(Normal Tension)
(Light Tension)
(Extra Light Tension)

​Seçtiğin tansiyon aralığının, öncelikli olarak çalmak istediğin müzik türünün genel yapısına uygun olmasına dikkat etmelisin.

Örneğin, ağırlıklı olarak flamenko gitar çalışmaları yapıyorsan, bu müziğin genel yapısından dolayı, parlak ve çabuk sönümlenen seslere ihtiyaç vardır. Dolayısı ile yüksek tansiyonlu teller seçmen daha iyi sonuçlar getirebilir.

​Ağırlıklı olarak romantik dönem klasik gitar repertuvarı çalışıyorsan, normal veya düşük tansiyonlu telleri seçmek, istediğin sonuca yaklaşmanı destekleyecektir.

Tam bu noktada, karma tansiyon özelliğine sahip gitar teli modelleri olduğunu da belirtmeliyiz. Şöyle ki, üst üç telin yüksek, alt üç telin ise normal tansiyon olduğu marka ve modeller bulabilirsin. Karma tansiyon teller ile daha farklı etkiler oluşturabilirsin.

Bu konu hakkında bilinmesi gereken başka bir ayrıntı ise, kimi gitaristlerin bir çok marka ve modelin karışımı olan setler oluşturduklarıdır. Artık bu noktada kişisel tercihler ve ses rengi arayışı söz konusudur. Gitar teli tansiyon farklarını anlayarak, düşlediğin ses rengine daha kolay ulaşabilirsin.

4 - Gitar Teli Ne Zaman Değiştirilmeli ?

​Özellikle gitar çalmaya yeni başlayan kişilerin merak ettikleri konuların başında, “telleri ne zaman değiştirmeliyim?” gelmektedir. Tellerini değiştirme periyodunu, çalışma yoğunluğun belirleyecektir.
​
Şöyle ki; çalışma süren arttığı taktirde, ortam sıcaklığına bağlı olarak da, ellerinde ve parmak uçlarında terlemeler oluşacaktır. Bu terlemeler, tellerinin çabuk oksitlenmesine sebep olur. Çalışma süren azaldığında ise oksitlenme daha yavaş gerçekleşeceğinden, tellerini daha seyrek periyotlarda değiştirebilirsin.

​Yaklaşık 2-6 ay arası çalınmayan bir gitarın telleri mümkünse değiştirilmelidir.​

Bas teller, netlik ve parlaklıklarını kaybetmeye başladığı zaman, tellerini yenileyebilirsin. Bir başka ölçüt ise, özellikle perde yakınlarında oluşmaya başlayan oksitlenmeler veya ezilmelerdir. Oksitlenmeler arttığı zaman tellerini değiştirmek için uygun olacaktır.

​Zamanında değiştireceğin teller, çalışmalarını keyifli hale getirecektir . Gitar Tel Temizliği Nasıl Yapılır?​ yazımıza göz atarak, gitar tel temizliği hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilir ve oksitlenmeleri yavaşlatıp, tellerin ömrünü uzatabilirsin.

5 - Gitarımın Tellerinden Biri Koptu, Bütün Telleri mi Değiştirmeliyim?

​Yakın zamanda teller değiştirildiyse sadece kopan teli yenilemek yeterli olacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli şey, kopan telin yerine takılacak telin, aynı marka ve model olmasıdır. Çünkü aynı markanın farklı modellerindeki tansiyon ve tel bileşenleri farklıdır. Bu farklılık ise, mevcut teller ile yeni takacağın teller arasında, uyumsuzluğa sebep olacaktır.

​Eğer gitarın üzerindeki tellerin, marka ve modelinden emin değilsen, en doğrusu telleri takım olarak değiştirmen olacaktır.

Ayrıca, gitarının üzerindeki teller, uzun süre kullanılmış ve bu tellerden biri kopmuş ise, tavsiyem, bütün telleri, takım olarak değiştirmendir. Çünkü yeni tel ile eskileri arasındaki uyumsuzluk, oldukça fazla olacaktır.

6 - Gitar Tellerimi Nerede Değiştirtebilirim?

​Gitar teli değiştirmeyi öğrenene kadar, bu konuda luthierlerden veya müzik mağazalarından profesyonel yardım alabilirsin. Gitar teli değiştirme fiyatları, hizmet aldığınız yerlerin ücretlendirmesine bağlı olarak, 10-50 tl arasında değişmektedir.

√Luthierler sayfamızı ziyaret ederek, İstanbul’daki ​luthierlerin iletişim bilgilerine ulaşabilirsin.

Ani tel kopmaları konusunda hızlı çözüm üretebilmek ve genel gitar temizliğini daha rahat yapabilmek için, tellerini değiştirmeyi öğrenmeni ve bu konuda bağımsız hale gelmeni tavsiye ederiz.
​

7 - Gitara Yeni Takılan Tellerin, Akort Problemi Nasıl Çözülür?

​Gitarına her yeni tel taktığında, sık sık akort yapmana rağmen, akordunun kısa sürede tekrar bozulduğunu fark etmiş olmalısın. Bu sorunun nedeni maddelerin kararlılık halleridir. Teller fabrikadan çıktığı halleriyle gevşek ve belirli bir kararlılıktadırlar.

Telleri, gitarına bağlayıp germeye başladığında, kararlı oldukları konuma, yani gevşek hallerine geri dönmek isterler. Akortlamaya devam ettikçe, teller yavaş yavaş, yeni gerginlik seviyelerinde, kararlı hale gelmeye başlarlar.

​Şimdi yeni tellerin akort süresini, pratik olarak kısaltacak seçeneklere göz atalım.

a-) Yeni takılan tellerin, ilk akordunu yaptıktan sonra, telleri ellerinle esnetebilirsin. Telleri esneterek, gergin hallerindeki kararlılıklarına daha hızlı ulaşmalarını sağlayabilirsin. Ellerinle esnetme konusunda endişelenmene gerek yok. Çünkü klasik gitar telleri, onlarca kilogramlık ağırlığı kaldırabilecek dayanıklılığa sahiptir.

b-) 3-6 saat boyunca tellerini standart akorttan bir tam ses tizleştirerek  kararlık hallerine daha kısa sürede ulaştırabilirsin. İhtiyaca göre 3-6 saatin sonunda bu işlemi bir kere daha tekrarlayabilirsin. Ardından telleri yine standart akort seviyesine çekebilirsin.

Yukarıdaki iki seçenekten birini veya her ikisini bir arada kullanabilirsin. Bu teknikler yeni taktığın tellerin, daha kısa sürede akortlanmasını sağlayacaktır. Akortlama süren kısaldığından, severek yaptığın çalışmalara biran önce dönebileceksin.
​

​8 - Gitar Tel Temizliği Nasıl Yapılır?

​
​Tellerini değiştirdikten sonra, bu teller ile daha uzun süre çalabilmek için, genel gitar temizliğinin yanı sıra, tel temizliğine de dikkat etmelisin. Pamukçuk bırakmayan bir kumaş veya tel temizleme aparatları sayesinde, kullandığın tellerin ömrünü uzatmış olursun. 

√Gitar Tel Temizliği Nasıl Yapılır ? yazımızı okuyarak, tel temizliği hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olabilirsin.

​Teller hakkındaki öğrendiğin bilgilerle, gitarına en uygun telleri seçmen kolaylaşacak ve istediğin ses rengine, daha kolay ulaşmış olacaksın.

Bu yazının sana bir şeyler kattığını düşünüyorsan beğenebilir, bültenimize abone olabilir, sosyal medyada takip edebilir ya da yorumlar bölümünde düşüncelerini paylaşabilirsin.

​Bu yazıları oluşturmaya devam edebilmemiz için işine yaradığını, bilmemiz gerekiyor. Keyifli çalışmalar...

Gitar Dersi Almak İstiyorum

---

Okumaya Devam Et...
​

Gitar Çalışırken Dikkat Edilmesi Gereken 12 Önemli Konu
​

Klasik Gitar Alırken Nelere Dikkat
​Etmeliyim?​
​

5 Adımda Gitar Tel Yüksekliği Nasıl Dengelenir?
​

Gitar Çalmaya Başlayacakların Merak Ettiği 12 Konu​
​

Tümünü Gör

---