YazarBülent Atalar  Gitar çalışmalarında derinleştirmek isteyen kişilerin temel problemlerinden biri, konuya nereden başlayacağıdır. Çaldığın enstrümanın, müzik türleri ile ilgili olan etkileşimini biliyor olman hedeflerini oluşturmana yardımcı olacaktır. Ayrıca Çağlar Boyunca Gitarın Evrimleşmesi başlığını inceleyerek, enstrümanını daha yakından tanıyabilirsin. Günümüzde gitar, Barok dönem müziklerinden klasik orkestra parçalarına, rock müzikten avangart caza kadar pek çok değişik kompozisyonel form ve türde kullanılmaktadır. Flamenco, country, blues, pop, rock gibi müzik türleri, özellikle gitarla yakın ilişki içerisindedir ve biçimsel gelişimlerini gitarın kullanımına borçludurlar. Son doksan yılda, hem solo sanatçılar hemde gruplar için gitar, en popüler enstrümantal eşlik enstrümanı haline gelmiştir. İlk Dönemler 16. yüzyıldan günümüze ulaşan ilk gitar müziğinin örnekleri, aslında gitarın yakın bir akrabası olan vihuela için yazılmış bir dizi kitapta kendini gösterir. Kompozisyonlar genellikle kraliyet sarayına veya aristokratlara bağlı müzisyenler tarafından, üzerinde eşlik (accompaniment) amaçlı ve enstrümantel parçalar için klavye (fingerboard) pozisyonlarının gösterildiği tabletürler halinde yazılmışlardır.  Bu dönemde gitar pek çok avrupa ülkesinde profesyonel müzisyenlerce yaygın olarak kullanılmaktaydı. Aynı zamanda çeşitli halk grupları tarafından da çalınmaktaydı ve basit eşlikler muhtemelen yolculuk eden tiyatro müzisyenleri ve saz şairleri aracılığıyla bir icracıdan diğerine aktarılmaktaydı. Gitar, her ne kadar başlangıçta lavta ve vihuelanın ''zavallı bir akrabası'' olarak ortaya çıktıysa da, her iki enstrümanı da 18. yüzyılda geride bırakmıştır. 17. yüzyılın başlarında, akorların teker teker vurularak çalınmasına dayanan biçimsel bir yaklaşımın yaygınlaşması, gitarın daha da popülerleşmesine yardımcı olduğu gibi, genel çalma stillerinin oluşmasında da önemli bir etki yarattı. 17. yüzyılın sonlarına doğru, besteciler özellikle gitar için süit formunda daha uzun eserler yazmaya başladılar ve gitar, lavtanın ardılı olarak yerini iyice sağlamlaştırdı. Sonraki Gelişmeler18. yüzyıl boyunca, piyano ve diğer tuşlu çalgıların çok çeşitli müziksel etkinliklerde yaygın olarak kullanılması gitarın popülerliğini etkiledi. Bununla birlikte, hem teknik gelişmeler ve hemde eğitmen ve besteci kimliği ile ortaya çıkan yeni nesil virtüöz icracılar, gitarın 18. yüzyıl sonları ile 19. yüzyılın başlarında yeniden eski gücüne kavuşması için gerekli altyapıyı oluşturdular. Gitarda çift tel yerine tek tel kullanılmaya başlanması, yüksek icra standartlarına ulaşılmasını çok daha kolay hale getirdi. Dionnisio Aguado, Mauro Giullianni ve Fernando Sor gibi sanatçılar, belirgin bir teknik virtüözite gerektiren müzik eserleri ürettiler. 19. yüzyılda, gitar çok popüler hale geldi ve her biri için, geniş bir basılı repertuvarın geliştiği, pek çok çalma yöntemi kullanıldı.  Francisco Terrega, hem bir icracı hem de eğitmen olarak, gitarın köşe taşlarından biri oldu ve büyük klasik bestecilerin pek çok çalışmasını gitara uyarladı. Yine bu dönemlerde, çağdaş gitarın yapımı bakımından belki de en büyük usta olarak anılan Antonio de Torres adlı İspanyol luthier, yelpaze biçiminde balkonlama sistemi ve düz bir eşik ortaya koyarak, çağdaş gitarın kesin ve temel özelliklerini standartlaştırdı ve gitarı yeni bir düzeye çıkarttı. Tarrega, klasik gitar müziğinin bu gün bildiğimiz haliyle kurulmasını sağlayan bir grup icracıyı etkiledi. Gitarla çalınan İspanyol flamenco müziği bu dönemde önem kazandı. Bununla birlikte 19. yüzyıldan önce de, gitar bir flamenco halk enstrümanı olarak kullanılmaktaydı.  Amerika kıtasında gitar, hem klasik düzeyde hem de halk arasında, önemli bir yere sahip olmuştur. Kuzey Amerika'nın güney eyaletlerinde, daha çok ev yapımı gitarlarla çalınan blues müziği gelişmeye başladı. Bu durum, gitar ile Kuzey Amerika ve dünyanın diğer yerlerindeki popüler müziğin oluşturulmasında rol oynayan blues müziği arasındaki bağın başlangıcına işaret eder.
20. yüzyılda, Andereas Segovia, Ramon Montoya ve Robert Johnson gibi müzisyenler, enstrümanın değişik müzik alanlarında önemli bir konuma gelmesini sağlayan kişiler arasında yer aldılar. Gitar aynı zamanda, 1930'ların sonlarında plak ve filmlerle popülerlik kazanan, country ve western müziğinin de değişmez bir parçasıydı. Diğer yandan, cazdaki banjonun ve tercih edilen diğer eşlik enstrümanlarının yerini almaya başladı. Posta sipariş yoluyla veya mağazalardan satın alınabilen ucuz gitar markalarının yaygınlaşması sayesinde, gitar, Amerika ile Avrupa'daki profesyonel ve amatör icracılar için daha kolay bulunabilir hale geldi. Gitar, amplifikasyon için başarılı bir şekilde uyarlanabilen ilk enstrümanlardan biriydi. Elektro-gitarın ortaya çıkmasına 1930'larda Charlie Christian ve diğer caz müzisyenleri öncülük etmiştir. İkinci dünya savaşından sonra gitara olan ilgi arttı ve yeni nesil virtüöz klasik ve flamenco icracıları ün kazanmaya başladı. 1950 ve 1960'larda tüm dünyada gitar, çoğu müzik türü için vazgeçilmez bir konum kazanmaya başladı; bu eğilim günümüzde de devam etmektedir. Gitar müziğinin zenginliği ve popülaritesi, sürekli gelişme gösteren icra becerileri ve yeniliklerle desteklendikçe, enstrümanın geleceği çok parlak gözükmektedir. Gitarın, müzik türleriyle etkileşimini anlatan bu yazının, çaldığın enstrümanın dünya müziğindeki yerini konumlandırmanı sağlayacaktır. Bu yazının sana bir şeyler kattığını düşünüyorsan beğenebilir, bültenimize abone olabilir, sosyal medyada takip edebilir ya da yorumlar bölümünde düşüncelerini paylaşabilirsin. Bu yazıları oluşturmaya devam edebilmemiz için işine yaradığını, bilmemiz gerekiyor. Keyifli çalışmalar... Okumaya Devam Et...
0 Comments
Leave a Reply. |
